Chaidh am Pàipear-ullachaidh air Bile nan Cànan Albannach fhoillseachadh an-diugh le SPICe – Ionad Fiosrachaidh Pàrlamaid na h-Alba.
Tha am pàipear ri fhaighinn ann am Beurla, Gàidhlig agus Scots.
Seo an tionnadh Gàidhlig den phàipear.
Bidh obair sgrùdaidh a’ tòiseachadh air a’ bhile a-màireach (Diciadain 1 Giblean). Chithear clàr na comataidh air loidhne.
Alasdair MacCaluim
gaidhlig@parliament.scot
Tha Comataidh an Ionmhais is Rianachd Phoblaich (FPAC) aig Pàrlamaid na h-Alba air aontachadh ri prionnsapalan coitcheann Bile a chruthaicheas Cìs Agragaidean (Aggregates) Albannach (SAT) – cìs air cleachdadh malairteach de stuthan leithid creag is morghan a thathar a’ cleachdadh anns a’ ghnìomhachas togail.
Bidh am Bile a’ lìbhrigeadh dreach tiomnaichte de chìs agragaidean na RA, stèidhichte an-dràsta aig £2.03 an tunna.
Tha Riaghaltas na h-Alba a’ cur an cèill gu bheil iad airson cleachdadh a chur am meud air stuthan togail ath-chuairtichte ach chan eil iad air innse fhathast an cur iad a’ chìs an-àirde gus ceumannan leithid seo a bhrosnachadh.
Thuirt Neach-gairm Comataidh an Ionmhais is Rianachd Phoblaich, Coinneach Gibson:
“Tha a’ Chomataidh taiceil do dh’ amasan a’ Bhile. Ach, tha sinn mothachail air a’ ghainnead dàta a th’ air a chruinneachadh le HMRC fo sgeama làithreach na RA.
“Tha feum air mòran a bharrachd rannsachaidh agus dàta gus fiosrachadh a thoirt don phròiseas suidheachadh reataichean ann an dòigh a chuireas ris na h-amasan àrainneachd a tha air an ainmeachadh anns a’ mheòrachan poileasaidh.
“Tha dragh oirnn cuideachd mun uiread chuaraidhean anns nach eilear a’ cur cìs air agragaidean; cuspair ris am feumar dèiligeadh.
“Tha am meòrachan poileasaidh ag ràdh gun toir am Bile taic do mhiann Riaghaltas na h-Alba airson eaconamaidh chearcallach tro bhith:
“a’ brosnachadh na h-ìre as lugha de chleachdadh a tha riatanach de phrìomh agragaidean… a’ meudachadh cleachdadh dàrna agragaidean agus agragaidean ath-chuartaichte, agus … a’ brosnachadh ùr-ghnàthachadh is leasachadh no stuthan eile”.
“Gus cur ri coileanadh nan àrd-amasan àrainneachdail sin feumaidh Ministearan na h-Alba beachdachadh am bu chòir dhaibh a’ chìs a chur an-àirde aon uair ’s gu bheil e tiomnaichte.
“Bu mhath leinn barrachd obrach fhaicinn ga dhèanamh gus tasgadh a bhrosnachadh ann an ath-chuairteachadh agus sgur a bhith a’ cur uiread stuth ann an lìonadh-fearainn agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ faighinn toraidhean suirbhidh Riaghaltas na h-Alba, a tha ga dhèanamh an-dràsta a chuidicheas le co-dhùnaidhean mu shuidheachadh reataichean cìse.”
Cùl-fhiosrachadh
Leugh an aithisg shlàn: Aithisg Ìre 1 air Bile Cìs nan Agragaidean agus Rianachd Chìsean Tiomnaichte (Alba).
Comataidhean Taigh an Ròid a’ cur Co-chomhairle air bhog còmhla air a’ Bhile Taigheadais ùr a tha a’ cuimseachadh air Dìth Dachaigh agus Còraichean Theanantan
Tha a’ Chomataidh Riaghaltas Ionadail, Taigheadais is Dealbhaidh agus a’ Chomataidh Ceartas Sòisealta agus Tèarainteachd Shòisealta aig Pàrlamaid na h-Alba air co-chomhairle phoblach ùr a chur air bhog còmhla an-diugh air Bile Taigheadais (Alba) Riaghaltas na h-Alba.
Tha sia prìomh phàirtean anns a’ Bhile, a’ dèiligeadh ri raointean leithid riaghladh màil, modhan obrach a thaobh a bhith a’ cur daoine a-mach à taighean, còraichean theanantan, agus casg air dìth dachaigh.
Tha e ag amas air ceumannan a thoirt a-steach gus dìon theanantan a neartachadh, casg a chur air daoine a bhith gun dachaigh, agus fuasglaidhean taigheadais seasmhach a chur air adhart.
Mus deach am Bile a thoirt a-steach don Phàrlamaid, stèidhich a’ Chomataidh Riaghaltas Ionadail, Taigheadais agus Dealbhaidh Pannal Theanantan agus Pannal Uachdarain, a’ riochdachadh theanantan agus uachdarain bho air feadh na h-Alba, gus comhairle a thoirt don Chomataidh air na prìomh chùisean ann an roinn màl prìobhaideach na h-Alba.
Bheir na pannalan sin a-nis fios air ais mun Bhile còmhla ris na freagairtean don cho-chomhairle phoblaich gus fiosrachadh a thoirt do sgrùdadh an dà Chomataidh air na molaidhean.
A’ bruidhinn aig fosgladh co-chomhairle na Comataidh, thuirt Neach-gairm na Comataidh Riaghaltas Ionadail, Taigheadais is Dealbhaidh Ariane Burgess BPA:
“Tha Bile Taigheadais ùr a’ toirt cothrom ath-leasachaidhean brìoghmhor a chur an gnìomh a bheir deagh bhuaidh air beatha theanantan, luchd-seilbh dhachaighean agus coimhearsnachdan air feadh na h-Alba.
“Fiù‘s mus deach am Bile fhoillseachadh, bha sinn mar-thà air a bhith a’ cruinneachadh bheachdan bho na Pannalan Theanantan is Uachdaran againn gus ionnsachadh mu na dh’fheumas an dà chuid bho reachdas ùr.
“A-nis tha sinn airson cluinntinn bho dhaoine eile aig a bheil ùidh ann am poileasaidhean taigheadais na h-Alba, gus dèanamh cinnteach gu bheil am Bile a’ freagairt air agus a’ nochdadh nan dùbhlan mòra a tha mu choinneamh na roinne.”
Thuirt Collette Stevenson BPA, Neach-gairm na Comataidh Ceartas Sòisealta is Tèarainteachd Shòisealta, aig a bheil an raon-ùghdarrais a thaobh sgrùdadh air taobhan den Bhile a’ buntainn ri dìth dachaigh agus fòirneart san dachaigh:
“Bu chòir àite blàth sàbhailte a bhith aig a h-uile duine sam fuirich iad agus bu chòir dèiligeadh ri dìth dachaigh air feadh na h-Alba a bhith na phrìomhachas dhuinn uile.
“Tha na molaidhean anns a’ Bhile seo ag amas air am fòcas a ghluasad air falbh bho eadar-theachd (intervention) èiginneach agus a dh’ionnsaigh casg a chur air dìth dachaigh.
“Tha e cudromach gun cluinn sinn bho raon farsaing de luchd-ùidh, a’ gabhail a-steach teanantan, uachdarain, buidhnean tagraidh, ùghdarrasan ionadail, agus buill den phoball, gus tuigsinn a bheil na molaidhean a’ dol fada gu leòr gus casg a chur air an uimhir de dhaoine a’ fulang èiginn.”
Gus pàirt a ghabhail sa cho-chomhairle agus gus cur ri bhith a’ cumadh suidheachadh taigheadais na h-Alba san àm ri teachd, thathar a’ toirt cuireadh do dhaoine fa leth agus do bhuidhnean am beachdan a chur a-steach tro phortal co-chomhairle oifigeil Pàrlamaid na h-Alba a gheibhear aig www.parliament.scot
Am measg nam prìomh raointean airson fios air ais tha:
Tha a’ cho-chomhairle a-nis beò agus bidh e fosgailte gu Dihaoine 17 Cèitean 2024.
Airson tuilleadh fiosrachaidh mun phròiseas co-chomhairle agus gus beachdan a chur a-steach, tadhail air Co-chomhairle air Bile an Taighaedais (Alba) – Pàrlamaid na h-Alba – Citizen Space
Thathar a’ cur fàilte air fianais sa Ghàidhlig, sa Bheurla, san Scots no ann an cànan sam bith eile.
Blog Pàrlamaid na h-Alba 